OTWARCIE WYSTAWY "AMONITY Z KOLEKCJI ADRIANA KINA"

10 grudnia w Muzeum Geologicznym Państwowego Instytutu Geologicznego-Państwowego Instytutu Badawczego uroczyście otwarto wystawę „Amonity z kolekcji Adriana Kina”.

Ekspozycja poświęcona jest pamięci Adriana Kina i jego wspaniałej liczącej około 45 000 okazów kolekcji. W jej skład wchodzą unikalne skamieniałości różnych grup zwierząt i roślin. Bogato reprezentowane są koralowce, ramienionogi, małże, ślimaki, liliowce, graptolity oraz ichnoskamieniałości między innymi tropy dinozaurów. W zbiorach dominują amonity i dlatego wystawa poświęcona jest właśnie tej grupie mięczaków - dalekich krewnych kałamarnic i łodzików.

Na wystawie prezentujemy amonity pochodzące z utworów jury i kredy Gór Świętokrzyskich, Jury Krakowsko-Wieluńskiej , Niecki Nidziańskiej, Wyżyny Lubelskiej i Roztocza oraz okolic Opola.

Amonity to wymarła około 65 mln lat temu grupa morskich głowonogów. Muszla, zbudowana z aragonitu zwinięta była spiralnie w jednej płaszczyźnie. Gładka lub ornamentowana składała się z komór, które zwierzę dobudowywało przez całe swoje życie. Ciało amonita znajdowało się w ostatniej największej tzw. komorze mieszkalnej. Pozostałe komory tworzyły fragmokon, który wypełniony gazem i częściowo płynem służył do ustawienia zwierzęcia w toni wodnej. Między komorami znajdowały się przegrody międzykomorowe - linia kontaktu przegrody z wewnętrzną ścianą muszli jest nazywana linią przegrodową lub lobową a jej kształt stanowi jeden z podstawowych elementów klasyfikacji amonitowatych.

Do niedawna największym znanym polskim amonitem był wyeksponowany na głównej sali naszego Muzeum Lewesiceras peramplumo o średnicy 98 centymetrów. W 2007 roku Adrian Kin znalazł w górno kredowych osadach w kamieniołomie Odra Nowa w Opolu amonita z gatunku Pachydesmocera scf. Pachydiscoide o średnicy 1,18 metra. Z Opola pochodzi również około 70 cm Lewesiceras. Te największe i trochę mniejsze okazy o około pół metrowej średnicy z rodzajów Euaspidoceras, Perisphinctes,Moririsiceras można podziwiać na wystawie. Cenną część zbiorów stanowią amonity zachowane w konkrecjach syderytowych z Faustianki koło Rudnik. Prezentujemy makrokonchy z rodzaju Asphinctitesoraz i amonity z rodzaju Oxycerites. Okazy m.in. z rodzaju Macrocephalites z jury środkowej, pochodzą z cennego, niestety nieistniejącego już stanowiska Balin koło Chrzanowa. Doskonale zachowane amonity z tzw. warstwy bulastej reprezentowane są na wystawie przez okazy ze stanowisk Włodowice i Lasocin. Obejmują m.in. przedstawicieli rodzajów Kosmoceras, Reineckeia, Hecticoceras, Erymnoceras i innych. Rozmaitość zbiorów podkreśla obecność okazów dolnego i środkowego oksfordu z Ogrodzieńca i Podłęża amonitów z rodzajów Perisphinctes, Euaspidoceras, Parawedekindia, Passendorferia, Neocampyllites, Cardioceras.

Tło wystawy stanowią sugestywne rysunki morza jurajskiego, również przedwcześnie zmarłego paleontologa, Karola Sabatha.

Serdecznie zapraszamy do zwiedzenia.
Wystawa jest czynna od 11 grudnia 2013 r., od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00-15.00 oraz w niedziele w godzinach 10.00-14.00. Wstęp wolny.

koordynacja wystawy:
Izabela Olczak-Dusseldorp, Lidia Adach

przygotowanie i realizacja wystawy:
Izabela Olczak-Dusseldorp, Lidia Adach, Andrzej Wierzbowski, Monika Krzeczyńska, Marlena Świło

podziękowania dla:
Bronisława Matyi oraz Błażeja Błażejowskiego

Tekst: Izabela Olczak-Dusseldorp
Zdjęcia: Katarzyna Skurczyńska-Garwolińska