Zaloguj
Z kart historii> Poczet geologów polskich> Rühle

Edward Rühle

Portret Edwarda Rühlego

Edward Rühle syn Wilhelma i Joanny, Pauliny z Geyerów, urodził się 2 września 1905 r. w Warszawie. W czasie I wojny światowej przebywał z rodzina na zesłaniu w głębi Rosji, na Uralu.

Jako 15 letni chłopiec został sanitariuszem w szpitalu wojskowym. Edward Rühle był wychowankiem gimnazjum im. M. Reja w Warszawie.

W 1926 r. po egzaminie dojrzałości rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego gdzie w 1931 uzyskał stopień magistra filozofii w zakresie geomorfologii i geologii, na podstawie rozprawy pt. "Morfologia i geologia wzgórz dorzecza górnej Przypeci" opublikowanej w 1933 r.

W latach 1932 - 1936 pracuje jako referent kartograficzny w Głównym Urzędzie Statystycznym.

Stopień doktora filozofii uzyskuje na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1938) na podstawie rozprawy pt. "Utwory lodowcowe w zachodniej części Polesia Wołyńskiego", opublikowanej w 1937r. W 1937r. pełni funkcję redaktora Rocznika Ziem Wschodnich i rozpoczyna pracę w Państwowym Instytucie Geologicznym jako pracownik sezonowy a od 1 sierpnia 1938, jako geolog.

W 1939 r. ukazuje się publikacja E.Rühlego pt. "Morfologia glacjalna dorzecza Czereku Bałkańskiego w Środkowym Kaukazie".

W latach 1939 - 1944 tj. w czasie II Wojny Światowej pracuje jako geolog w berlińskim Amt für Bodenforschung w Warszawie W tych samych latach działa czynie w Ruchu Oporu pod pseudonimem "Zawrat" a od 1943r jako "Gozdawa".

W latach 1939 - 1942 był kierownikiem komórki kartograficznej Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej a w okresie 1943 - 1945 pierwszym zastępcą szefa Wojskowej Służby Geograficznej Komendy Głównej AK "Schronisko". W Służbie Geograficznej AK "Schronisko" gromadził i drukował mapy dla walczących oddziałów podziemnych. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim na terenie Starego Miasta i Śródmieścia.

W styczniu 1945 r. został zaangażowany jako geolog inspektor w PIG w Warszawie.

Badania nad czwartorzędem w Polsce rozpoczyna w 1945r. Kierownictwo prac i redakcję Przeglądowej mapy geologicznej Polski w skali 1: 300 000 obejmuje w 1946r jako wicedyrektor PIG. Do sierpnia 1948 kieruje Wydziałem Kartograficzno Wydawniczym PIG i Niżu Polskiego w Wydziale Geologii Regionalnej. Pierwsze 4 tomy "Z badań czwartorzędu w Polsce" pod redakcją Edwarda Rühlego ukazuje się w 1952r. a dalsze 8 tomów do roku 1968.

Od lutego 1953 sprawuje funkcję wicedyrektora PIG ds. naukowych, od 17 maja 1954 po. dyrektora PIG a od 1 lipca 1955 do 17 czerwca 1966 dyrektora naczelnego PIG. W 1954r uzyskuje tytuł profesora nadzwyczajnego.

Z okazji 70 lecia Towarzystwa Paleontologicznego bierze udział na Wszechzwiązkowym Zjeździe w Leningradzie. W latach 1956 - 1966 był członkiem Komisji Geologicznej RWPG a w latach 1957 - 1969 członkiem Zespołu Redakcyjnego Kwartalnika Geologicznego.

Na Sesji VI Kongresu Międzynarodowej Asocjacji Badań Czwartorzędu (INQUA) w Warszawie występuje jako wiceprzewodniczący tej Sesji.

W 1962 bierze udział jako przewodniczący polskiej delegacji w Plenarnej Sesji Komisji Geologicznej Świata.

W 1964 r. uzyskuje tytuł naukowy profesora zwyczajnego.

Redakcję serii map geologicznych Polski w skali 1: 500 000 obejmuje w 1966 r.

W latach 1968 - 1970 pełni obowiązki wiceprzewodniczącego IUGS'u a w latach 1969 - 1979 wiceprzewodniczącego Komitetu Nauk Geologicznych PAN. W ostatnim dwudziestoleciu E. Rühle zaangażował się w problematykę czwartorzędu Morza Bałtyckiego poczynając od oceny metodyki badań aż po próby podsumowania stanu jego rozpoznania.

Od marca 1975 do lutego 1988 pełni funkcję redaktora naczelnego Przeglądu Geologicznego a w latach 1981 - 1988 przewodniczy Radzie Naukowej PIG. Przez 4 kadencje jest wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego PTG a przez 3 kadencje jest członkiem Komitetu Nagród Państwowych. W 1978r. E. Rühle przeszedł na emeryturę.

Edward Rühle opublikował około 300 prac i artykułów oraz opracował 1200 pozycji archiwalnych, 2500 opisów rdzeni wiertniczych a także był autorem lub współautorem wielu dziesiątków map geologicznych w różnych skalach. Opracował również ponad 100 opinii o samodzielnych pracownikach naukowo-badawczych, o profesorach nadzwyczajnych i zwyczajnych oraz koreferaty dotyczące prac doktorskich i habilitacyjnych.

W Państwowym Instytucie Geologicznym stworzył od podstaw bibliotekę, archiwum opracowań rękopiśmiennych, archiwum wierceń, muzeum geologiczne, redakcję wydawnictw i pracownię kreślarską.

Za jego kadencji Instytut osiągnął "złoty wiek".

E. Rühle wyróżniony został wieloma odznaczeniami i nagrodami:

  • Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1943) za zasługi na polu kartografii wojskowej w czasie okupacji;
  • Złoty Krzyż Zasługi (1947);
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1960);
  • Order Sztandaru Pracy I klasy (1963);
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski z Gwiazdą (1978);
  • Medal 10-lecia, 30-lecia i 40-lecia PRL;
  • Srebrny Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju (1981);

Poza tym otrzymał wiele odznak i odznaczeń od krajowych instytucji naukowych a także Nagrodę 3 Maja za zasługi w rozwoju przysposobienia wojskowego, Nagrodę Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (1929), Nagrodę Państwową II stopnia (1955), Nagrodę Prezesa CUG (1952).

Jego cechy charakteru to imponująca skrupulatność i dokładność redaktorska; doskonale zorganizowany, systematyczny, sprawiedliwy, uczynny, wrażliwy i ascetycznie skromny, wielki autorytet moralny, żarliwy patriota, przyjazny ludziom.

E. Rühle zmarł 24 sierpnia 1988 roku i pochowany został na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie.

Opracował: Zbigniew Werner

Źródła:

  • J. Malinowski - Edward Rühle - geolog, kartograf i badacz czwartorzędu. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 321, 1981 Z badań czwartorzędu w Polsce, tom XXIII;
  • H. Nakielski - Schronisko. Wspomnienia prof. dr Edwarda Rühle Biret i rogatywka. ISKRY, Warszawa 1985;
  • J. Znosko - Wspomnienie o prof. dr Edwardzie Rühle.
  • J. E. Mojski - Badania czwartorzędu w dorobku naukowym profesora Edwarda Rühle. Kwartalnik Geologiczny PIG, tom 33, nr 2, 1988;
  • S. Tyski - Pamięci profesora dr Edwarda Rühlego (1905-1988). Przegląd Geologiczny, nr 12, 1988;