|
Punkt wycieczkowy 1.1 (SW 1.1) BIELANY – źródło (zdrój z 1835)
Uczniowie uczą się posługiwania planem miasta i mapami; na przykładzie Wisły poznają rzeźbotwórczą rolę wód płynących i znaczenie gospodarczego wód podziemnych, wpływ budowy geologicznej na rzeźbę terenu oraz omawiają problematykę zagrożeń i ochrony doliny Wisły.
Podstawa programowa - gimnazjum
posługiwanie się planem miasta, mapą topograficzną i geologiczną; omówienie rzeźbotwórczej roli wód płynących; przedstawienie znaczenia gospodarczego wód podziemnych.
Podstawa programowa - liceum
omówienie wpływu budowy geologicznej na rzeźbę terenu; pokazanie krajobrazowej i gospodarczej funkcji Wisły; omówienie problemu zagrożeń i ochrony doliny Wisły.
|
Cele ogólne:
- Uświadomienie zmian w krajobrazie spowodowanych przez działalność lądolodów oraz rzek.
- Poznanie mechanizmów kształtujących rozwój doliny rzecznej.
- Przedstawienie zagrożeń doliny rzecznej.
Cele szczegółowe:
- Uczeń definiuje pojęcie skały osadowej.
- Uczeń wymienia główne skały pochodzenia lodowcowego i rzecznego.
- Uczeń wyjaśnia, co to jest erozja rzeczna i erozja lodowcowa.
- Uczeń tłumaczy znaczenie słów: egzaracja, akumulacja, erozja, denudacja, taras zalewowy, taras nadzalewowy, osady lodowcowe, osady wodnolodowcowe, osady międzymorenowe.
- Uczeń określa, co to jest skarpa warszawska.
- Uczeń wyjaśnia związek budowy geologicznej z rzeźbą terenu na podstawie skarpy warszawskiej.
- Uczeń uzasadnia konieczność ochrony dolin rzecznych.
- Uczeń potrafi:
- zlokalizować trasę przejazdu i źródło na Bielanach na mapie topograficznej i geologicznej;
- rozpoznać w terenie tarasy rzeczne.
Cele wychowawcze:
- Wdrażanie uczniów do samodzielnego zbierania informacji.
- Kształtowanie postawy sprzeciwu wobec niszczenia środowiska naturalnego (zaśmiecanie wąwozów, zanieczyszczanie wód ściekami, budownictwo powodujące powstawanie osuwisk).
Metody pracy:
- Podająca:nauczyciel charakteryzuje, w oparciu o przewodnik, wodę wypływającą ze źródła.
- Obserwacji: uczniowie obserwują odsłonięcie piasków na skraju Lasu Bielańskiego oraz wypływ źródła: na Bielanach.
- Poszukująca: na mapach topograficznej i geologicznej uczniowie lokalizują trasę przejazdu i źródło
Formy pracy:
indywidualna
Środki dydaktyczne:
Plan Warszawy w skali 1:30 000; mapa topograficzna w skali 1:10 000 układ 92 arkusze: Łomianki-Dąbrowa Leśna, Warszawa-Tarchomin, Warszawa-Żoliborz, Warszawa-Praga, Warszawa-Śródmieście, Warszawa-Górny Mokotów; fragmenty map geologicznych w skali 1:50 000 włączone do opisu trasy wycieczki; naczynie do pomiaru wydajności źródła.
Zadania:
- Posługiwanie się mapą topograficzną i geologiczną. Lokalizacja miejsca na mapie. Prześledzenie na mapie dotychczasowej trasy.
- Rozpoznawanie w terenie elementów budowy doliny: taras zalewowy, taras nadzalewowy, wąwóz, starorzecze.
- Wskazanie działań człowieka powodujących degradacje doliny rzecznej (powstawanie osuwisk).
- Obserwacja źródła i próba oceny wydajności za pomocą naczynia o znanej pojemności.
- Wypełnienie karty ćwiczeń.
Dyskusja:
Cykliczność odradzania się rzeki w kolejnych ciepłych (czy tylko ciepłych?) okresach plejstocenu
Karty ćwiczeń: SW 1.1.1
Zalecana literatura:
- Biernacki Z., Kazimierski J., Wróblewski A., 1990. Środowisko przyrodnicze Warszawy. PWN, Warszawa.
- *Różycki S.Z., 2006. Dzieje Warszawy widziane okiem geologa. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 419.
Gwiazdką oznaczono pozycje literatury będące rozdziałami w książkach lub artykułami w czasopismach geologicznych
|
|
|